پیشگویی‌کننده‌های رفتار ورزشی دانشجویان بر اساس مدل مراحل تغییر و تئوری خودتعیین کنندگی با استفاده از آنالیز مسیر

چکیده مقدمه: به‌رغم فواید زیاد رفتار ورزشی و سبک زندگی فعال هنوز کم‌تحرکی یکی از مشکلات بهداشتی جامعه است. کلید تحقیق رفتار ورزشی، شناخت متغیرهای روانی تاثیرگذار مبتنی بر مدل‌های آموزش بهداشت است. با توجه به پیچیدگی رفتار ورزشی با یک الگو نمی‌توان تمام عوامل مؤثر برآن را شناخت و از طرفی در کشور ما و بخصوص در دانشجویان نیز به آن پرداخته نشده است. هدف: تعیین پیشگویی‌کنندگی سازه‌های روانی مؤثر بر رفتار ورزشی دانشجویان براساس مدل ترانس تئوریتیکال و تئوری خود تعیین‌کنندگی با آنالیز مسیر بود. مواد و روش‌ها: این پژوهش مطالعه‌ای مقطعی بر دانشجویان سال اول دانشگاه علوم پزشکی گیلان(418 نفر) بود که در طی آن افراد پرسشنامه‌های معتبرشده سنجش سازه‌های مدل ترانس تئوریتیکال، تئوری خود تعیین‌کنندگی و میزان رفتار ورزشی را تکمیل کردند و داده‌ها با نرم‌افزار SPSS 16 و LISREL 8.80 و آزمون‌های همبستگی و آنالیز مسیرتحلیل شد. نتایج: کلیه سازه‌های مدل مراحل تغییر وتئوری خود تعیین‌کنندگی (به جزمتغیر تنظیم بیرونی در رفتارورزشی) ارتباط معنی داری با میزان رفتارورزشی داشتند . سازه‌ فرایندهای تغییر راهکارهای رفتاری و خودکارآمدی در ورزش به ترتیب قدرت پیشگویی‌کنندگی(45/0 و20/0 ضریب مسیر) مراحل تغییر رفتار ورزشی را داشتند و سازه‌های خودمختاری و فرآیندهای تغییر نیز به ترتیب بیشترین قدرت پیشگویی کنندگی (28/0 و26/0 ضریب مسیر) شاخص سطح خود تعیین‌کنندگی را به‌دست آوردند. مراحل تغییر رفتارورزشی به عنوان میانجی61% و شاخص سطح خود تعیین‌کنندگی نیز به عنوان میانجی 48% واریانس رفتار ورزشی را توجیه می‌کند و60% از تغییر میزان رفتار ورزشی توسط این مدل برازش شده است. نتیجه‌گیری: یافته‌های تحقیق از کاربرد ترکیب مدل ترانس تئوریتیکال و تئوری خود تعیین‌کنندگی برای تغییر رفتار ورزشی در دانشجویان حمایت می‌کند.